تاریخ تولد : دوشنبه ، 5 شهریور ، 1341
محل تولد : تهران
سن هنگام شهادت: 19 سال
تحصیلات : متوسطه
تخصص : تبلیغات
زندگی نامه
سوابق مبارزاتی: شرکت در راهپیماییهای ضد رژیم ، پخش اعلامیه حضرت امام (ره)، دستگیری و شکنجه از سوی جلادان پهلوی
کارهای تشکیلاتی: عضویت در حزب جمهوری اسلامی، همکاری با ستاد برگزاری نمازجمعه
مسئولیتها: عضویت در واحد تبلیغات حزب جمهوری اسلامی
تولد تا جوانی
محمد خوشزبان جوانترین شهید فاجعه تروریستی هفتم تیر، ظهر روز پنجم شهریور سال 1341 ه.ش در خانوادهای مذهبی دیده به جهان گشود.
از هفت سالگی تحت تأثیر پدرش به اقامه نماز و قرائت قرآن پرداخت و در دوران تحصیل ابتدایی و متوسطه، از دانشآموزان ممتاز بود. با هوش سرشار و استعداد فوقالعادهای که داشت، بیشتر اوقات خود را در کنار تحصیل به فراگیری احکام شرعی و مسایل اخلاقی میگذراند. به مسجد و نماز اول وقت، علاقه وافر نشان میداد و با سیره اهل بیت عصمت و طهارت (س) مأنوس بود. مطالعه را گرامی میشمرد و از آن حظّ میبرد، به طوری که در 10 سالگی حدود 60 جلد کتاب را مطالعه نموده بود. محمد از دوازده سالگی به خواندن کتابهای مرحوم دکتر شریعتی روی آورد و در سن چهارده سالگی، مطالعه آثار فلسفی شهید استاد مرتضی مطهری را آغاز کرد.
رفتار او با متانت و صبر توأم بود و در رعایت موازین شرعی خیلی دقت میکرد.
مرحومه مادر شهید خوشزبان درباره خصوصیات فرزند شهیدش چنین نقل کرده است : « او مظلوم و قانع بود، هر غذایی که در خانه تهیه میشد آن را با علاقه میل مینمود ،اگر لباس خوب برای او میگرفتیم، نمیپوشید. [ در دوران جوانی] یک شلوار سربازی و یک پیراهن کارگری به تن داشت. به پوشش اسلامی خیلی حساس بود . این بچه تا به حال نگفت این چیز مال من است، هیچ چیز را برای خودش نمیخواست. اصولاً پایبندی به دنیا نداشت و یا لااقل فکر میکرد که هرچه هست مال همه است. بسیار سر به زیر و مطیع بود.[ نصیحتهای پدر و مادر ] را قبول میکرد. [ کمک به دیگران] را با خوشرویی میپذیرفت و به بحث و منطق علاقه داشت».
رفتارهای تأثیرگذار محمد خوشزبان از او جوانی آراسته و اهل بینش ساخته بود و همه اعضای خانواده از صمیم دل او را دوست داشتند.
شهید خوشزبان و مبارزه علیه طاغوت
محمد با مطالعه آثار و کتب اسلامی، بینش عمیقی را در برابر موضوعات اجتماعی و سیاسی پیدا کرده بود. او با استفاده از ارشادات روحانیت مبارز، خیلی سریع با اندیشههای والای حضرت امام خمینی (ره) آشنا شد و قدم در راه نهضت عاشورایی نهاد.
مبارزات مستمر خود علیه استبداد را در شانزده سالگی آغاز نمود و شبها اعلامیههای حضرت امام راحل را پخش میکرد. در سال 1357 ه.ش، بیشتر شبهای محمد خوشزبان برای دیوارنویسی بر ضد رژیم پهلوی در معابر عمومی سپری شد و بعضی مواقع نیز تحت تعقیب مأموران شاه قرار میگرفت و برای این که ردپایی از خود به جا نگذارد، به منزل نمیآمد . او اضطراب و نگرانی خانوادهاش را با آیات و روایات تسکین میبخشید و با تشریح اهداف مبارزات اسلامی خود تحت رهبری بنیانگذار فقید جمهوری اسلامی ایران، آنان را به پیروزی حتمی نهضت حسین زمان نوید میداد. پس از ماهها مبارزه در روز 24 آبان سال 1357 توسط مأموران رژیم پهلوی دستگیر و به سختی شکنجه شد. هنگام آزادی از بند دیکتاتور منحوس، موهای سرش از ریشه کنده شده بود و گوشهایش به سختی میشنوید و از ناحیه پا به شدت مصدوم شده بود.
این همه سختی و کمی سن، هرگز محمد خوشزبان را از مسیری که انتخاب کرده بود، دور نساخت و بالعکس عزم او را برای ادامه مبارزات اسلامی دو چندان نمود. وی در مبارزه بسیار بیباک و شجاع بود و بارها سینهاس را سپر گلوله کرد.
شب پیروزی انقلاب در پادگان حر(باغ شاه) به یاری برادران مبارز پیوست اما چون جثه کوچکی داشت، اسلحه به دست نگرفت و با رساندن فشنگ به انقلابیون مسلمان کمک میکرد.
شهید خوشزبان پس از پیروزی انقلاب اسلامی
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و آغاز فعالیت حزب جمهوری اسلامی به عضویت آن درآمد و همکاری با حزب را با جدیت شروع کرد. او با تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اشتیاق خود را برای خدمت در این نهاد انقلابی نیز اعلام نمود اما به علت پایین بودن سن از این توفیق بازماند. به واسطه خدمات قابل توجه در حزب به سرپرستی یکی از مناطق این تشکل انقلابی انتخاب شد و با جدیتی که از خود نشان داد به فعالیت در دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی دعوت و جزو همکاران واحد تبلیغات حزب در استان تهران شد. وی هم چنین به دلیل درایت و تیزبینی که داشت از سوی ستاد برگزاری نمازجمعه به عنوان یکی از سرگروههای انتظامات نمازجمعه انتخاب شد.
محمد خوشزبان در کنار فعالیتهای انقلابی، تحصیل دوران متوسطه را ادامه داد و به آموزشهای حوزوی نیز روی آورد. یکی از دوستان شهید در خاطرهای از حضور محمد در کلاس درس شهید بهشتی نقل میکند « روزی شهید دکتر بهشتی، سئوالی را مطرح نمود و تنها کسی که قادر شد بلافاصله پاسخ را تحویل استاد دهد محمد خوشزبان بود. در پی آن، آیتالله دکتر بهشتی رو به حاضران کرد و گفت: اگرچه دشمنان ما، آیتالله مطهری را شهید کردند ولیکن با بودن این جوانان ما امیدواریم در آینده نزدیک جای ایشان پر شود».
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، او حتی یک لحظه از عمر خود را به بیهودگی طی نکرد و همیشه به اطرافیان خود نیز توصیه مینمود تا قدر این انقلاب را بدانند. او در مباحثه با افراد، این مهم را متذکر میشد که برای پیروزی انقلاب اسلامی، زحمات زیادی کشیده شده و خونهای گران بهای زیادی ریخته شده است و همگان باید قدر آن همه فداکاریها و از خود گذشتگیها را بدانیم و لحظهای از پای ننشینیم و از نهال نوپای انقلاب اسلامی و ثمرات آن مانند جان محافظت نمائیم.
محمد خوشزبان سرانجام در نوزده سالگی همراه با یاران صمیمی انقلاب در فاجعه ضد بشری هفتم تیر به دست منافقین کوردل و اربابان آن به شهادت رسید و در کنار دوست مأوی گزید.
آرامش و متانت ویژگی بارز شهید
شهید محمد خوشزبان، از همان دوران نوجوانی بسیار آرام و متین بود. با این که در کارهای خیر سعی میکرد از دیگران سبقت بگیرد اما هرگز حرکتی عجولانه از وی سرنزد.
او هرگز با صدای بلند با کسی سخن نگفت و در برابر بزرگترها نهایت ادب و احترام را به عمل آورد. با متانتی که داشت دیگران را مجذوب رفتار و کردار پسندیده خود کرده بود و همگان به دیده احترام به او مینگریستند.
لحن او همیشه به اطرافیانش آرامش میبخشید و همیشه این سخن پرمغز را تکرار مینمود که « ارزش عمر آدمی به عرض آن است نه به طول آن ».
ویژگیهای اخلاقی و شخصیتی شهید
- مظلوم
- شجاع و بیباک
- بردبار و صبور
- پرخروش
- عاقل و محاسبهگر
- عملگرایی و پرهیز از سخن بیهوده و بیاساس؛ از جمله صفات جوانترین شهید حزب جمهوری اسلامی بود.